به فرآیند پیوسته تولید یک محصول در کارخانهها و کارگاهها خط تولید گفته میشود. خط تولید شامل مراحل فرآوری، پالایش و مونتاژ محصول میباشد. خط تولید ممکن است از مرحله تولید قطعات اولیه یا حتی آمادهسازی مواد اولیه برای تولید آن قطعات آغاز شود. راهاندازی خطوط تولید در صنعت خودروسازی همان چیزی بود که منجر به تولید انبوه خودرو شد. میتوان گفت شروع تولید خودروها در خطوط تولید منجر شد تا تملک یک سواری، از جنبه لوکس خارج شده و به شکلی عمومی درآید و اقشار مختلف جامعه بتوانند از داشتن یک خودروی سواری بهرهمند شوند.
مونتاژ قطعات چیست؟
به فرآیندی در ساخت محصولات صنعتی که اجزا به صورت نیمه و یا کامل در هر ایستگاه افزوده میشوند تا محصول نهایی تکمیل شود خط مونتاژ گفته میشود. با حرکت دادن قطعات سرهم شده از هر ایستگاه به ایستگاه دیگر به جای جا به جا کردن آنها توسط هر نیرو، راندمان و سرعت کار افزایش خواهد یافت. استفاده از خطوط مونتاژ برای سرهم کردن اجزای پیچیده قطعات فلزی از قبیل خودروها، لوازم برقی و وسایل خانگی بسیار متداول میباشد. خطوط مونتاژ برای سازماندهی مکرر و منظم کارگران، ابزارها یا ماشین آلات و قطعات طراحی شده میباشد. با استفاده از این خطوط حرکت و جا به جایی کارگران به صورت قابل توجهی کاهش پیدا میکند. تمام قطعات فلزی توسط نقاله یا وسایل نقلیه موتوری بدون حمل و نقل دستی اداره و جا به جا میشوند. بلند کردن قطعات فلزی سنگین توسط دستگاههایی مانند جرثقیلهای سقفی یا لیفتراک انجام میشود. در خط مونتاژ هر کارگر به طور معمول یک عمل ساده انجام خواهد شد.
تفاوت خط تولید و خط مونتاژ
در خط تولید یک خودرو تمام فرآیند تولید یک خودرو به صورت پیوسته و در یک مکان انجام خواهد شد. اما در خط مونتاژ، قطعات خودرو در مراکز و خطوط دیگر تولید شده و در خط مونتاژ کنار هم سوار میشوند. خط مونتاژ به مرور با پیشرفت صنعت خودروسازی به شکل فعلی درآمده است. برخی کارخانههای خودروسازی تمام قطعات محصولات خود را در سایتهای مختلف تولیدشان، به صورت شخصی تولید میکنند و در خطوط مونتاژشان سرهم میکنند. اما بسیاری از تولیدکنندگان خودرو نیز این روزها قطعات خود را از شرکتهای مختلف تهیه میکنند.
تولید و مونتاژ در صنعت خودرو
با درخواست بالا برای خرید خودرو از یک سو، رقابت و پیشرفت صنعت کارخانههای تولیدی در سمت دیگر موجب شد تا کارخانههای تولیدی، محصولات خود و تولید آن را به شرکتهای دیگر واگذار کنند. اما نگرانی در رابطه با ربوده شدن خطوط تولید و تقلید در تولید محصولات، باعث شد تا کارخانهها و تولیدکنندگان به فکر ایدههای جدیدی باشند. نتیجه این ایدهها، فروش خطوط مونتاژ به کشورهای هدف شد. در این روش، محصولات و قطعات مورد نیاز هر کدام در نقاط مختلف و در کشورهای متفاوت تولید و در نهایت به کشور هدف ارسال میشوند تا در آنجا صرفا بهم متصل شده و محصول نهایی تولید گردد. به عنوان مثال در صنعت خودروسازی، بدنه، موتور، شاسی، صندلی، ابزار های ایمنی، گیربکس و قسمتهای دیگر خودرو در کشورهای مختلف تولید میشوند. برای مثال ممکن است موتور خودروهای فورد در آمریکا تولید شده و به کشور انگلیس ارسال شود. گیربکس و بدنه در فرانسه و سایر قطعات هر کدام در کشورهای مختلف تولید و به انگلستان ارسال میشوند. نهایتاً در این کشور، قطعات تولید شده در کنار یکدیگر قرار گرفته و خودرو مورد نظر به فروش میرسد.